İL DİSİPLİN KURULU
İl Disiplin Kurulu İl Kongresinde 5 asıl ve 5 yedek olarak seçilir. Disiplin Kurulu kongreden sonra en geç bir hafta içinde toplanarak arasından bir başkan ve bir sekreter seçer.
İl Disiplin Kurulu, il çevresinde kayıtlı bulunan ve Yüksek Disiplin Kurulunun birinci derecede bakacağı işler dışında kalan bütün partililer hakkında, birinci derecede disiplin soruşturması yapmaya ve karar vermeye yetkilidir.
İl Disiplin Kurulu, kendiliğinden disiplin soruşturması yapamaz. Ancak İlçe Yönetim Kurullarının gerekçeli teklifi ve İl Yönetim Kurulunun sevki ile ya da İl Yönetim Kurulunun veya İl Başkanının doğrudan sevki ile intikal ettirilen dosyaları ve konuları karara bağlar.
İl Disiplin Kurulu, halin gerektirdiği cezayı da belirterek ilgilinin yazılı savunmasını alır. İlgili kendisine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde, ancak seçimlerde veya herkesin gözü önünde açıkça ya da yayın yolu ile işlenen suçlarda ise 7 gün içinde savunmasını yazılı olarak vermek zorundadır.
Bu müddet içinde verilmeyen savunma nazara alınmaz.
İl Disiplin Kurulunun verdiği kararlara karşı, İl Yönetim Kurulu veya ilgili üye, tebliğden itibaren 7 gün içinde Yüksek Disiplin Kurulu’na itiraz edebilir. Üyelere ait itiraz dilekçeleri İl Yönetim Kuruluna verilir. İl Yönetim Kurulu, kendi görüşünü de eklemek suretiyle dosyayı Yüksek Disiplin Kuruluna gönderir.
Karara, İl Yönetim Kurulunca itiraz edildiği takdirde itiraz yazısının bir sureti ilgiliye 7 gün içinde tebliğ edilir. İl Yönetim Kurulları, itiraza konu olan dosyaları en geç 15 gün içinde Yüksek Disiplin Kuruluna göndermek zorundadır.
İl Disiplin Kurulunca verilen kesin çıkarma cezaları, ilgilisi itiraz etmemiş olsa bile incelemek ve karar verilmek üzere Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilir.
YÜKSEK DİSİPLİN KURULU MADDE 46.
Yüksek Disiplin Kurulu, Büyük Kongrede seçilen 11 kişiden meydana gelir. Aynı sayıda yedek üye seçilir. Kongre seçimini takip eden on beş gün içerisinde en yaşlı üyenin başkanlığında toplanarak, aralarından bir başkan, bir başkan yardımcısı, bir sekreter seçerler. Sekreter kurula karşı kâtiplik görevini yapar. Kararları ilgili yerlere yazıyla bildirir.
a. Yüksek Disiplin Kurulu’nun Birinci Derecede Bakacağı İşler
Yüksek Disiplin Kurulu:
1. İl başkanı ve İl Yönetim Kurulu Üyeleri, İl, İlçe ve Belde Merkezlerindeki Partili Belediye Başkanları,
2. Partinin Kurucu Üyeleri,
3. Partinin Genel Başkanı, Genel İdare Kurulu Üyeleri,
4. Yüksek Disiplin Kurulunun kendi başkanı ve üyeleri,
5. TBMM’nin eski üyeleri ve eski hükümet üyeleri, haklarında gerekli disiplin soruşturmasını yapar ve Siyasi Partiler Kanunu’nun 57. maddesi hükmü saklı kalmak üzere kesin karara bağlar.
Yüksek Disiplin Kurulunun kendi başkan ve üyeleri, kendileri hakkındaki soruşturmada, müzakere ve kararlara katılamazlar. Bu durumda olanların yerine sadece o işlemlere mahsus olmak üzere sırasıyla yedek üye alınır.
İl Yönetim Kurullarının Başkan ve Üyeleri, İl, İlçe ve Belde Merkezlerindeki Belediye Başkanlarının sevk yetkisi İl Yönetim Kuruluna, Partinin Genel Başkanı, Genel İdare Kurulu Üyelerini, Partinin Kurucu Üyelerini ve TBMM’nin eski üyeleri ile eski hükümet üyelerini, Yüksek Disiplin Kurulu Başkan ve Üyelerini sevk yetkisi Genel İdare Kuruluna aittir.
Genel Başkan lüzum gördüğü hallerde, Yüksek Disiplin Kuruluna sevk yetkisini doğrudan doğruya da kullanabilir.
b. Yüksek Disiplin Kurulunun itiraz üzerine bakacağı iĢler
Yüksek Disiplin Kurulu, İl Disiplin Kurulunun üst mercii olarak İl Disiplin Kurulu kararlarına karşı yapılan itirazları Siyasi Partiler Kanunu’nun 57. maddesi hükmü saklı kalmak üzere kesin karara bağlar.
Yüksek Disiplin Kurulu, kendiliğinden soruşturma yapamaz. Ancak sevk yetkisine sahip olan kurullarca kendisine intikal ettirilen dosyaları ve konuları karara bağlar.
MÜŞTEREK DİSİPLİN KURLU MADDE 47.
Müşterek Disiplin Kurulu, Yüksek Disiplin Kurulu ile Grup Disiplin Kurulundan oluşur. Yüksek Disiplin Kurulu Başkanı aynı zamanda Müşterek Disiplin Kurulunun da başkanıdır. Yüksek Disiplin Kurulu Sekreteri bu kurulun da sekreteridir.
TBMM üyelerinin Grup Disiplin Kurulu kararlarına karşı yapacakları itiraz Müşterek Disiplin Kurulunca karara bağlanır.
Partili milletvekillerinin partiden geçici veya kesin olarak çıkarılmalarını gerektiren söz, tutum ve davranışlarından dolayı haklarında disiplin soruşturması yapmaya ve karar vermeye Müşterek Disiplin Kurulu yetkilidir. Müşterek Disiplin Kurulunun kararları Siyasi Partiler Kanununun 57. maddesi hükmü saklı kalmak üzere kesindir. Partili milletvekilleri için disiplin cezası isteme yetkisi Partinin TBMM Grup Yönetim Kuruluna aittir. Bu yetkiyi Genel Başkan, Grup Başkanı ve Grup Başkanvekilleri de kullanabilir.
Müşterek Disiplin Kurulu’nun olmadığı durumlarda Yüksek Disiplin Kurulu yetkilidir.
DİSİPLİN KURULLARINA AİT MÜŞTEREK HÜKÜMLER MADDE 48.
Disiplin Kurullarının görev süresi yeni Disiplin Kurulunun seçilmesi ile sona erer. Disiplin kurullarında zamanla boşalma olması halinde, en çok oy alandan başlamak üzere, yedekler sıra ile göreve çağrılır. Disiplin Kurullarının çalışmalarına mazeretsiz üst üste üç defa katılmayan kurul üyesi istifa etmiş sayılır ve yerine sırasıyla yedekler çağırılır.
Partinin Disiplin Kurulu Üyeleri; kongreler, TBMM Üyeliği, İl Genel ve Belediye Meclisi Üyelikleri hariç hiçbir parti organında ve kurulunda görev alamazlar. Partiye maddi bir hizmet bağı ile bağlanamaz ve partiden her ne suretle olursa olsun gelir sağlayamazlar. Disiplin kurulları üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile toplanır. Hazır üyelerin çoğunluğu ile de karar verir. Ancak kesin çıkarma kararlarında üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar verir.
Disiplin Kurulları kendilerine intikal eden dosyaları en geç otuz gün içinde karara bağlarlar ve verilen kararları en geç otuz gün içinde ilgiliye tebliğ ederler.
Disiplin Kurulları, kendilerine intikal eden konular hakkında karar verirken, iddia, savunma ve delilleri değerlendirmede takdir hakkına sahiptir.
Disiplin Kurulları alacakları kararları kaydetmek üzere bir karar defteri bulundururlar. Bu defteri tasdik ettirmeye lüzum yoktur. İfadeler ve sair evrak Disiplin Kurullarınca bir dosyada muhafaza edilir.
Disiplin Kurullarınca verilen disiplin cezaları hakkında Partinin hiçbir kademesinde ve kongresinde görüşme yapılamaz ve karar alınamaz.
TEDBİR KARARI MADDE 49.
Partiden kesin veya geçici çıkarmayı gerektiren bir suçla Disiplin Kuruluna sevk edilen üye hakkında gerektiğinde tedbir kararı verilir. Tedbir kararını vermeye yetkili organlar disiplin kurullarıdır.
Hakkında tedbir kararı verilen üye, ayrıca başka bir karara gerek olmaksızın Partideki görevinden uzaklaştırılır ve üyelik haklarından mahrum kalır. İlgili üye tedbir kararlarının kaldırılmasını, sevk edildiği Disiplin Kurulundan isteyebilir. Bu istek disiplin kurulunca 7 gün içinde karara bağlanır. Bu karara itiraz Üst Disiplin Kuruluna bir hafta içerisinde yapılabilir. Üst Disiplin Kurulunun kararı kesindir.
İKİNCİ BÖLÜM
DİSİPLİN SUÇLARI VE CEZALARI MADDE 50.
a) Uyarma (Dikkat Çekme)
b) Kınama (Ayıplama)
c) Geçici Çıkarma
d) Kesin Çıkarmadır.
a. Uyarma cezasını gerektiren fiiller
1. Partinin gayesine ve özüne aykırı olmasa bile yetkili organların bilgisi ve izni olmadan açıklamalarda bulunmak ve yayın yapmak,
2. Parti kademelerinin uyum ve işbirliğini sarsıcı tutum ve davranışlarda bulunmak,
3. Yetkili organlarca verilen görevleri titizlikle yerine getirmemek, ihmal etmek,
4. Tüzüğün 8. maddesindeki şartları yerine getirmemek.
b. Kınama cezasını gerektiren filler
1. Parti içi birlik ve beraberliği zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak,
2. Parti aidatını ödememek, gecikmeyle ödemek,
3. Parti içi çalışmaların yapıldığı kapalı toplantılarda yapılan konuşmaları dışarıya sızdırmak,
4. Parti organlarınca verilen görevleri yerine getirmemek,
5. Haklı bir sebebi olmadan seçimlerde oy kullanmamak.
c. Geçici çıkarmayı gerektiren filler
1. Parti organlarında alınan kararları ve yapılan müzakereleri basına ve televizyonlara aktarmak,
2. Yetkisi olmadan partiler arası temaslar yapmak,
3. Parti adına beyanatlar vermek,
4. Görevi icabı kendisine teslim edilmiş evrakı istendiğinde vermekten kaçınmak, (kanuni sorumlulukları saklıdır.)
5. Partiyi şahsi çıkarlarına alet etmek, parti nüfuzunu kötüye kullanmak,
6. TBMM Genel Kurulunda veya kulislerde Grup kararları veya Genel İdare Kurulu kararları aleyhinde konuşma yapmak, Belediye Meclislerinde Belediye Başkanının veya icraatlarının aleyhinde konuşmak ve diğer üyeleri aleyhte tahrik etmek.
d. Kesin çıkarma gerektiren filler
1. Siyasi Partiler Kanunu’ndaki yasakları çiğnemek veya Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından görevden alınması istenmek,
2. Herhangi bir seçimde parti izni olmaksızın bağımsız aday olmak, parti adayları aleyhinde propaganda yapmak, parti dışında bir adaya maddi ve manevi yardımda bulunmak,
3. Büyük Kongre, Genel İdare Kurulu kararları, İl ve İlçe Yönetim Kurulu kararlarının aksine ve ruhuna aykırı davranış söz ve yazı ile beyanda bulunmak, neşriyat yapmak, yaptırmak bunu tahrik ve teşvik etmek,
4. Parti Tüzük ve Programına aykırı hareket etmek, parti gayesine ters düşen yazılı ve sözlü beyanda veya faaliyette bulunmak, neşriyat yapmak veya yaptırmak bu hususları tahrik ve teşvik etmek,
5. Parti organlarının veya bu organların üyelerinin aleyhinde faaliyette bulunmak, bu aleyhte konuşmaları gazete ve televizyonlara beyanat vererek veya bizzat canlı yayınlara katılarak yapmak, parti yetkililerini tezyif ve tahkir edici, kamuoyu önünde küçük düşürücü beyanlarda bulunmak veya bunları yazılı olarak yapmak,
6. Parti evrakında veya oy pusulalarında tahrifat yapmak veya onları yok etmek suretiyle veya her ne şekilde olursa olsun seçimlerde hile yapmak.
e. Suçun tekrarı ve zamanaĢımı Bir üye aynı cezayı gerektiren bir suçu tekrar işlerse cezası her defasında artırılarak verilir. Disiplin cezalarını uygularken Disiplin Kurulları, üyenin iyi niyet ve amacını aşan bir davranışı söz konusuysa bunu dikkate alarak işlediği suçun karşılığı cezanın bir altını da verebilirler. Disiplin cezasını gerektiren durumların öğrenilmesinden bir yıl, olaydan iki yıl geçtikten sonra disiplin soruşturması yapılmaz.
DİSİPLİN CEZALARINA AF YETKİSİ MADDE 51.
Disiplin cezalarına ait af yetkisi Genel İdare Kuruluna aittir. Genel Başkan, Teşkilat Başkanı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyeleri için Grup Başkanvekilleri Grup kararı alarak affı istenen üyenin dosyasını Genel İdare Kurulu’na sevk edebilirler. Genel İdare Kurulu üçte iki ekseriyetle karar verir.
